Głównej zawartości

Komunikat alertu

Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce. Czytaj więcej...

            Produkt lokalny oznacza wyrób, z którym utożsamiają się mieszkańcy danego obszaru. Charakteryzuje się on kilkoma cechami: ma  być wytwarzany  w sposób nie masowy z surowców lokalnie dostępnych. Wytwarzanie lokalnego produktu wpływa korzystnie na lokalną przedsiębiorczość. Społeczność staje się zaangażowana w jego wyrób a produkcja stanowi dodatkowe źródło dochodu dla mieszkańców.

Produkt regionalny inaczej określany jako produkt „znanego pochodzenia” jest to wyrób, którego jakość jest zdecydowanie wyższa od przeciętnej. Proces wytwarzania, przetwarzania   i  prezentacji  odbywa  się w  regionie   powiązanym   z   danym   produktem.

Osoby ubiegające się o uznanie wyrobu za regionalny często odwołują się do jego tradycji, receptury przekazywanej od wielu lat, lokalnych metod wytwarzania.

W krajach UE produkty regionalne mogą uzyskać specjalne oznaczenia. Po pierwsze, Chronioną Nazwę Pochodzenia (ChNP), czyli znak używany do opisu produktu rolnego, którego wszystkie surowce pochodzą z określonego obszaru oraz wszystkie fazy jego wytwarzania odbywają się na tym obszarze. Po drugie, Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG), czyli znak przyznawany produktowi, którego co najmniej jedna faza procesu wytwarzania ( produkcja,  przetwarzanie,  przygotowanie)  odbywa   się   w   regionie.

Wyżej wymienione oznaczenia stanowią ochronę dla produktów regionalnych przed nieuczciwym przywłaszczeniem nazwy, próbą podrabiania  produktów  poprzez  korzystanie z wyrażeń takich jak: „w stylu”, „w rodzaju”, „tak jak produkowane w”. Ponadto przyznanie oznaczeń ChNP i ChOG podnosi konkurencyjność produktu na rynku, poświadcza jego autentyczność i daje gwarancję jakości.

Produkt tradycyjny to wyrób, którego jakość wynika ze specjalnego składu i sposobu wytwarzania.  Produkt  taki  zakorzeniony  jest  w  tradycji  i  kulturze  danego   obszaru.

W postępowaniu rejestracyjnym trzeba wykazać, co najmniej 25 letnią historię jego wytwarzania i silny związek z obszarem. Produktom tradycyjnym przyznaje się znak Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności (GTS). Produkty tradycyjne zostają wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Lista ta ma na celu promocję unikalnych produktów, rozpowszechnianie informacji o ich niepowtarzalnych cechach i metodzie produkcji.

Zgodnie z Ustawą z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych, za ocenę formalną i merytoryczną wniosków dotyczących rejestracji produktów na Liście Produktów Tradycyjnych odpowiada Marszałek Województwa. Wniosek taki należy złożyć do Urzędu Marszałkowskiego. Pozytywnie  oceniony  wniosek  jest  przesyłany  do  Ministra  Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który dokonuje wpisu na listę.

Procedury rejestracji produktów w celu uzyskania unijnych oznaczeń jest bardziej skomplikowane. Procedura ta składa się z kilku etapów. Po pierwsze, grupa producentów musi wypracować i zatwierdzić specyfikacje produktu, wybrać jednostkę certyfikującą oraz procedurę    kontroli.   Kompletny    wniosek    opiniuje   Rada   do    Spraw     Tradycyjnych i   Regionalnych   Nazw   Produktów   Rolnych   i   Środków    Spożywczych   w     MRiRW.

Następnie zostaje opublikowany na stronie internetowej  MRiRW, poprzez co inni producenci krajowi mają możliwość złożenia sprzeciwu w ciągu jednego miesiąca. Po upływie tego czasu wniosek zostaje przesłany do rejestracji do Brukseli gdzie Komisja Europejska rozpatruje go po czym wydaje decyzje. Po okresie, w którym można składać sprzeciwy, co do rejestracji produktu wydawane jest rozporządzenie rejestrujące i nazwa produktu tradycyjnego zostaje wpisana do rejestru Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności albo w przypadku produktu regionalnego, do rejestru Nazw Znanego Pochodzenia.

            W lipcu 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Rozwoju Obszarów Wiejskich PROW 2007-2013 gdzie w Działaniu 132, Działaniu 133 i Działaniu 142 przewidziano  specjalne  wsparcie  dla   producentów  i  grup  producentów   uczestniczących w unijnych i krajowych systemach jakości żywności. Fakt ten potwierdza m.in. wagę jaką przywiązuje się do rozwoju dziedziny regionalnych i tradycyjnych produktów.

Wsparcie z Działania 132 obejmuje refundacje takich wydatków jak koszt uzyskiwania certyfikatów zgodności lub świadectw jakości oraz składek członkowskich wnoszonych na rzecz grupy producentów, związanej z wytwarzaniem produktu rolnego przeznaczonego do spożycia przez ludzi. Wsparcie z Działania 133 obejmuje refundacje kosztów działań informacyjnych i promocyjnych.

            Ludzie coraz częściej zwracają się ku produktom lokalnym, regionalnym oraz  tradycyjnym. Coraz częściej chcą podkreślać swoją przynależność do „małej ojczyzny” m.in. poprzez podtrzymywanie tradycji, promowanie własnej kultury i oryginalności regionu, zachowywanie dziedzictwa kulinarnego. Produkty lokalne, regionalne i tradycyjne są szansą dla małych miejscowości na rozwój infrastruktury lokalnej, poprawę sytuacji finansowej mieszkańców. Są również atrakcją dla konsumentów i turystów a przyciągając ich do regionu zapoznają z kulturą, rozwijają turystykę i budują wizerunek regionu.

            Więcej szczegółowych informacji można uzyskać na stronach internetowych:

- http://mazowieckie.ksow.pl/produkty-regionalne-i-tradycyjne/

- http://www.produkty-tradycyjne.pl

 

Problematykę produktów regionalnych i tradycyjnych regulują:

Bibliografia:

- Gąsiorowski Marek (2004); Rzeczpospolita produktów lokalnych i tradycyjnych;

w: Rzeczpospolita Produktów Regionalnych;  pod red. Vinaver Krystyny i Jasińskiego Jakuba; wydana przez: Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Stowarzyszenie Solidarność Francja Polska, "Agro-Smak" , Fundacja Fundusz Współpracy, Międzynarodowe Centrum Badań nad Środowiskiem i Rozwojem, Paryż.

- Winawer Zofia, Henryk Wujec (2010); Tradycyjne i regionalne produkty wysokiej jakości we wspólnej polityce rolnej. Poradnik dla producentów; wydana przez Fundację dla Polski;